Trouw 1995 06 01
Nieuwe Lange Brug klinkt zonnig gekleurd
door Hester van Yperen
HAARLEM – Aan de oever van ’t Spaarne in Haarlem kun je er slechts een glimp van opvangen.Onder de Nieuwe Lange Brug gaat een kleurige schildering, gemaakt door drie kunstenaars uit Zimbabwe, schuil in de schaduw. Pas als de zonnestralen het water raken en het kabbelende water als dansende lichtgolfjes weerspiegeld wordt op de fel gekleurde onderkant van de brug, krijg je een idee hoe het zou zijn als die opengaat.Een boot toetert, de bel rinkelt, de bomen sluiten, de brug gaat open: de zon gaat op. Het gezicht van Chiko Chazunguza (28), ontwerper van de brugschildering, straalt. Sa- men met Munya Madzima (28) en Hilary Kashiri (26) werkte hij sinds afgelopen zondag elke dag van ’s ochtends zeven tot laat in de avond aan het kunstwerk. Morgen zal de laatste verfstreek aangebracht worden. De kunstschil ders zijn dan ook al een heel eind op weg. In de linkerbovenhoek is tegen een achtergrond van abstracte kleurvlakken een rood masker-achtig gezicht te zien. Rechtsboven moeten volgens het ontwerp nog ‘poppetjes’ komen. De reacties van wachtenden aan de Burgwal-kant zijn nu al juichend.’Het past hier wel, lekker zonnig.Het is leuk voor de donkere dagen’,vindt een voorbijgangster. ‘Dit moeten ze met alle bruggen doen.’Het idee is van de stichting Stedenband Haarlem-Mutare. Sinds 1991 heeft de Spaarnestad een officiële stedenband met Mutare, een stad in Zimbabwe met 140.000 inwoners. Deze week wordt in Haarlem de culturele Zimbabwe-week gehouden met als thema ‘een brug van kunst tussen Haarlem en Mutare’. De stichting deed met het plan voor de brugschildering mee aan een prijs-vraag van de KLM en won zo de benodigde tickets voor het trio. Op een platte boot varen de drie Zimbabwezen tot onder de brug waar het wordt vastgelegd. Gestoken in witte overalls – met verf besmeurd – klappen ze de keukentrappen uit, openen de verfblikken en gaan op het ritme van een zacht trommelend muziekje aan de slag.Boven hun hoofd strijken ze de kwasten met grove streken over het enorme oppervlak. Vermoeiend? Ja, dat wel. Moeilijk? „Nee hoor”, zegt Madzima, ~Het ontwerp staat vast. We werken op ons gevoel. Als de brug open gaat zijn we nooit verbaasd over het resultaat.” Chazungkuza vertelt lachend dat hij denkt dat veel mensen er wel van zullen opkijken als de schildering plotseling zichtbaar wordt. „Het leukste van dit project is dat de schildering aan onderkant van de brug zit en dus niet altijd te zien is. Het zal zeker’twee jaar duren voordat ze de schildering kennen. De brug gaat meestal maar zon drie minuten open en dan kun je lang niet alles zien. Hoe vaker ze dus bij de open brug komen, deste meer zullen ze zien. Dat is de bedoeling. ledereen kan en mag in de afbeelding zijn eigen dingen ontdekken.” De onthulling van de brugschildering zal minstens zo boeiend zijn als de schildering zelf. Jolanda Prinsen, organisator van de culturele week, maakte de compositie voor ‘een concert voor boot, brug en bus.„Vrijdagavond zal het Haarlems mannenkoor Zang en Vriendschap varend op een boot met een Zimbabwees lied de brug verzoeken open te gaan”, vertelt zij. „Een bus zal dit met ronkende motoren proberen te verhinderen. Zo wil ik laten zien dat een brug twee stromen verkeer dirigeert. Weg-en waterverkeer zijn afhankelijk van de beweging van de brug. Behalve zichtbaar is deze beweging ook hoorbaar.’Prinsen noemt haar creatie een klanksculptuur. Met behulp van elektronica zullen de bruggeluiden gemanipuleerd worden. De toon van de brug zal net een toon hoger zijn dan die van het koor en zo ontstaat er een canon. Terwijl de brug al haar klankkleuren toont – het geluid van de bel en van de sluitende bomen – gaat zij open en geeft haar geheim prijs, de schildering. Met lichtstaven zal het koor het kunstwerk belichten. Als ze er langs varen, transformeert hun gezang in getrommel. Hun sternklanken (’tsjak, tsjak’) en voetgestamp zullen langzaam wegsterven en de lichten doven. De zonnige brug gaat onder in de duisternis en komt devolgende morgen fleurig weer op.
Onthulling morgenavond 22.45 uur.
1995/2010: Beschildering Lange Brug. De Zimbabwaanse kunstenaar Chazunguza Chikonzero (Chiko) beschildert in 1995 de onderkant van de Lange Brug, ‘de Verfroller’. De brug verbindt twee stadsdelen en de schildering symboliseert nu ook de verbinding tussen de steden Haarlem en Mutare. In 2010 is dit dermate aangetast door weer en wind, dat er een nieuw ontwerp komt. De maker is Amigo Bondiya, schildersbedrijf Waterlander brengt het aan.
